Artrit belirtilerini fark etmek zor olabilir. Fido’nun sabahları kalkmasının biraz daha uzun sürdüğünü ve hareket etmekte zorlandığını fark edebilirsiniz. Kısa süre sonra yürüdüğünde, zıpladığında ve hatta oturduğunda bile acı çektiğini fark edersiniz. Sevgili köpeğimizin yaşlandığını kabul etmek yeterince zorken bir de artriti olduğunu öğrenmek durumu daha da kötüleştiriyor.
Ancak dikkat edin, artrit artık köpeğiniz için kötü bir yaşam kalitesi anlamına gelmek zorunda değil. Artrit, genellikle ağrı, ısı ve şişliğin eşlik ettiği, genellikle artan sertlik ve hareketsizlikle sonuçlanan basit bir eklem iltihabıdır. Günümüzde, evinizde yapacağınız birkaç değişiklikle birlikte köpeğinizin daha rahat ve ağrısız olmasına yardımcı olabilecek ilaçlar ve terapiler bulunmaktadır.
İnek mezbahadan kaçmaya çalışıyor. Sonrasında olanlar için Tanrı’ya şükürler olsun 
Reklam
Artrit teşhisi
Artritli bir köpeğin bakımında ilk adım doğru teşhistir. Artrit semptomlarını fark etmek zor olabilir – köpekler ağrıyan eklemlerinden şikayet edemezler, bu nedenle sahibinin gördüğü tek şey ağrıya verilen bir tepkidir. Aşağıdaki gibi davranış değişikliklerine dikkat edin:
- Bir zamanlar eğlenceli olan aktivitelerden kaçınma. Artritli köpekler mobilyaların üzerine atlamayı bırakabilir veya dokunulduğunda ısırabilir veya üzgün görünebilir.
- Bazı köpekler depresyona girebilir veya yeme alışkanlıklarını değiştirebilir; diğerleri ise normalden daha huysuz görünebilir.
Bunlar aynı zamanda bilişsel işlev bozukluğu veya bazı kanserler gibi çok daha ciddi sorunların olası belirtileridir. Bu nedenle, artrit olduğundan şüpheleniyorsanız veterinerinize danışmanız çok önemlidir.
Veterineriniz, tıbbi geçmiş, kan testleri, röntgenler, fiziksel muayeneler ve gerekirse eklem içindeki sıvı üzerinde yapılan testler veya MRI görüntülemenin bir kombinasyonunu kullanarak artritin türünü belirleyebilir. Nispeten nadir görülse de, artrit bazen eklem içindeki bakteriyel bir enfeksiyondan veya otoimmün bir bozukluktan kaynaklanabilir.
Bu durumlar, yaygın osteoartritten farklı ilaçlar gerektirir. Dirsek veya kalça displazisinin neden olduğu artrit bazen cerrahi olarak tedavi edilebilir. Veterinerinizin tedaviye başlamadan önce bu olası nedenleri ekarte etmesi gerekir.
Köpeklerde ve insanlarda en yaygın artrit türü, dejeneratif eklem hastalığı olarak da adlandırılan osteoartrittir. Yaşlı köpeklerin çoğu bir dereceye kadar osteoartritten muzdariptir. Zaman, eklemleri yastıklayan kıkırdağın aşınmasına ve kemiklerin birbirine sürtünmeye başlamasına neden olur. Durum kötüleştikçe, sürtünme aşınabilir ve kemiklere zarar verebilir.
Bu tür artrit herhangi bir eklemde ortaya çıkabilir, ancak en yaygın olanı ve en çok ağrıya neden olanı omuzlar, kalçalar, dirsekler, dizler ve ayak bilekleri gibi ağırlık taşıyan eklemlerdir. İskeletleri daha fazla ağırlık taşıyan büyük ırk köpeklerde kolayca görülebilir, ancak daha küçük köpekler de etkilenir. Osteoartritin tedavisi yoktur, ancak neden olduğu ağrı tıbbi tedavi, çevresel adaptasyon, diyet ve egzersiz yoluyla yönetilebilir.
Doğru tedaviyi bulmak
Köpeğinizin artritinin teşhisi ve ciddiyeti belirlendikten sonra, veteriner hekiminiz tedavi seçeneklerini sizinle görüşecektir. Yeni ilaçlar artrit tedavisini çok daha umut verici hale getirmiştir. Steroidler ve anti-enflamatuar ilaçlar eklemlerdeki şişliği azaltacak ve hareketi kolaylaştıracaktır. Hasarlı eklemlerdeki kıkırdağı güçlendiren diyet takviyeleri sıklıkla tavsiye edilir.
Ancak, insan anti-enflamatuarları ve takviyeleri köpekler için tehlikeli olabileceğinden, köpeğinizin artritini kendi başınıza tedavi etmeye çalışmayın.
Bazı köpekler, özellikle de genç olanlar ameliyattan fayda görebilir. Veteriner cerrahlar daha fazla stabilite için eklemleri yeniden yapılandırmayı deneyebilir veya hasarlı kemik parçalarını çıkarmak için artroskopi yapabilirler. Bazı büyük ve orta boy köpeklerde, veteriner hekimler tüm kalça eklemini değiştirmeyi seçebilir.
Daha küçük köpeklerde ise bacak kasları kaybı telafi edeceğinden femoral (üst bacak) kemiğin üst kısmının alınmasını önerebilirler. Ekstrem bir durumda, ağrılı, dengesiz veya donmuş eklemlerde, bir veteriner artrodez uygulayabilir – eklemi birbirine “kaynaştırabilir”.
Veteriner hekiminiz, köpeğinizin yaşını, genel sağlık durumunu ve artritin ilerleyişini göz önünde bulundurarak köpeğiniz için ameliyatın uygulanabilirliğini tartışacaktır. Ameliyat her durumda bir seçenek değildir.
Birçok köpek sahibi ve veteriner hekim, artrit semptomlarını azaltmak için tamamlayıcı veya bütünsel tedaviler kullanmaktadır. Akupunktur, kronik ağrı tedavisi olarak giderek daha popüler hale gelmekte ve bazı uygulayıcılar bitkisel takviyeler ve antioksidan vitaminlerin kullanılmasını önermektedir.
Köpeklere hem fiziksel hem de duygusal olarak fayda sağlayan masaj terapisi de popülerlik kazanan bir başka seçenektir. Köpeğinizi eğitimli bir hayvan masajı terapistine götürerek, eğitimsiz bir kişinin ağrıyan eklem ve kaslarına sürtünmesinin neden olabileceği ek ağrılardan kaçının. Masaj tekniklerini kendiniz öğrenerek hem siz hem de köpeğiniz birlikte kaliteli zaman geçirebilirsiniz.
Hayatı kolaylaştırmak
Artritli köpekler, dik merdivenler, kaygan zeminler ve soğuk hava akımları gibi eskiden kolayca üstesinden gelinebilen fiziksel zorluklarla karşılaşırlar. Evde birkaç değişiklik yaparsanız, artritli köpeğinizin daha kolay ve güvenle hareket etmesine yardımcı olabilirsiniz.
- Yemek ve su kaplarını rahat bir yükseklikte ve kauçuk banyo paspası veya iç-dış mekan halısı gibi kaymayan bir yüzey üzerinde tutun. Çok katlı bir evde, her katta su bulundurun.
- Otururken ve uyurken eklemlerini rahatlatmak için ona yastıklı bir yüzey verin. Eski sandalye ve koltuk minderleri de evcil hayvan dükkanından alınan pahalı bir yatak kadar işe yarar. Yatağının sıcak ve cereyansız bir yerde olduğundan emin olun.
- Kaygan ahşap veya linolyum zeminlerin üzerine kaymayan yolluklar koyun. Bunları çoğu ev geliştirme ve hırdavat mağazasında bulabilirsiniz.
- Rampalar, köpeklerin merdivenlerde gezinmesine, mobilyalara binmesine ve eskiden zıplayarak ulaştıkları her yere erişmesine yardımcı olabilir. Sağlam bir halı ile kaplanmış ağır kontrplaktan kendi rampanızı yapabilirsiniz. Köpeğinizin tırmanması için dik bir açı olmayacak kadar uzun yapın ve köpeğinizin rampaya çıkmasına izin vermeden önce her iki ucun da tamamen güvenli olduğundan emin olun.
- Bazı köpekler ağrılarını ve sertliklerini göz ardı eder ve merdiven çıkmaya çalışırken kendilerini yaralayabilirler. Denetlemek için orada olmadığınızda merdivenlere erişimi engellemek için bir bariyer yerleştirerek köpeğinizin kendini yaralamasını önleyebilirsiniz.
- Ev yapımı bir askı, büyük köpeğinizin hareket ederken ağırlığını desteklemenize yardımcı olabilir. Deri, kanvas veya banyo havlusu gibi kalın, dayanıklı bir kumaştan yapılmış uzun, geniş bir kayışı göğsünün altına kaydırın ve her iki elinizle bir ucunu tutun. Ayağa kalktığında uçlarını yukarı çekerseniz dengesini sağlamasına yardımcı olur; askı aynı zamanda merdiven çıkarken ve arabaya girip çıkarken de yardımcı olur.
- Biraz ekstra sıcaklık, ağrıyan bir köpeğin daha iyi bir gece uykusu çekmesine yardımcı olabilir. Sıcak su şişesini bir havluya sarın veya mikrodalgada ısıtılabilen bir ısıtma yastığını yatağına koyun.
- Köpeğiniz bahçede tek başına vakit geçirmeyi seviyorsa, etrafta dolaşırken ona göz kulak olabileceğinizden emin olun. Artritli köpekler diğer hayvanların saldırılarına karşı savunmasızdır, düşüp kendilerini yaralayabilirler ve soğuk veya nemli havalarda eklemleri sertleşebilir. Bir kapıdan veya pencereden net bir görüşünüz yoksa, onlarla birlikte dışarıda oturun.
- Köpeğinizi düzenli olarak tımar edin. Eklemlerindeki esnekliği kaybettikçe, özel noktalara eskisi gibi ulaşamaz. Düzenli fırçalama köpeğinizin rahat hissetmesine yardımcı olur ve onunla sessiz, sevgi dolu zaman geçirmenizi sağlar.
Köpeğinize yardımcı olmak için yapabileceğiniz başka şeyler de vardır. En sevdiği aktiviteleri ve vakit geçirdiği odaları düşünün. Her bir aktiviteyi daha az yorucu ve daha güvenli hale getirmek için yapabileceğiniz şeyleri düşünün.
Kendi hareketlerinizi izleyin. Tüm o merdiven inip çıkmaları gerçekten yapmanız gerekiyor mu? Ya da gerekiyorsa, onun size eşlik etmesi gerçekten gerekli mi? Onun güvenliği ve refahı için bebek kapısını kaldırın. Evcil hayvanınızın özel ihtiyaçlarını en iyi anlayan kişi sizsiniz ve bazı yaratıcı çözümler size ilham verebilir!
Köpeğinizi hareketli tutmak
Köpeğinizin çevresini değiştirdikten sonra, yaşam tarzını da değiştirmeye başlayın. Orta düzeyde egzersiz, kasları güçlendirerek, bağları esnek tutarak, obeziteyi önleyerek ve sert eklemlerde dolaşımı iyileştirerek köpeğinizin daha rahat etmesine yardımcı olabilir. Bir veya iki dakikalık ısınmadan sonra, birçok artritli köpek daha kolay ve daha az ağrıyla hareket eder.
Köpeğiniz ağrıyan eklemleri nedeniyle ilk başta hareket etmeye isteksizse, ayağa kalkması için sevdiği bir oyuncak veya ödül maması gibi bir teşvik sağlayın. Egzersizden önce ve sonra bol bol severek ve şefkat göstererek ve belki de sonrasında sağlıklı bir ödül vererek egzersizi mümkün olduğunca eğlenceli hale getirin.
Orta düzeyde egzersiz köpeğinizin sağlığı için hayati önem taşısa da, çok fazla yorucu aktivite eklemlerinde hasara neden olabilir. Özellikle de her zaman aktif bir köpek olmuşsa, köpeğinizi aşırı yorulmaması veya kendini yaralamaması için yakından takip edin. Egzersizini yakından takip ederek yorgunluk veya ağrı belirtileri olup olmadığını izleyin ve herhangi bir rahatsızlık fark ederseniz aktiviteyi durdurun.
Köpeğiniz sağlıklı bir diyet ve kilo yönetiminden faydalanacaktır. Obezite, eklemler üzerindeki baskıyı artırarak hareket etmelerini zorlaştırdığı için artritin yönetilmesini zorlaştırır. Artritli köpekler, kilolarını sağlıklı bir seviyede tutan yüksek kaliteli bir diyetle iyi sonuç alırlar. Köpeğinizin kaburgalarını kolayca hissedemiyorsanız, kilosunu azaltmak için egzersiz ve diyet yönetimi konusunda veterinerinize danışın.
Artritli bir köpekle başa çıkmak için o kadar çok seçenek vardır ki, bunlar bunaltıcı olabilir. Köpeğinizin artrit savaşındaki en yakın müttefikiniz, köpeğinizin ihtiyaçları için en iyi tedaviyi veya tedavi kombinasyonunu bulmanızda size rehberlik edecek olan veteriner hekimidir.
Cesaretinizi kaybetmemeye çalışın. Artrit köpeğinizle olan hayatınızı değiştirebilir, ancak bu hayatın bittiği anlamına gelmez. Bazı aktivitelerin azaltılması veya değiştirilmesi gerekebilir, ancak bunların yerine köpeğinizi sevmek, tımar etmek, masaj yapmak veya sadece onunla vakit geçirmek için ekstra zaman ayırabilirsiniz. Artritli köpeğinize baktıkça, onunla aranızdaki özel bağın arttığını görebilirsiniz. Bir zamanlar enerjik ve eğlenceli olan dostluğunuz, sonunda yerini birlikte nazik ve şefkatli bir yaşamın neşesine bırakacaktır.
Kaynak: Amerikan Hayvan Hastaneleri Birliği’nden uyarlanmıştır
